Data dodania - 13.12.2012
Autor - mgr dietetyki Jarosław Gargol
Choroby cywilizacyjne tj.
nadmierna masa ciała oraz współtowarzyszące zaburzenia zdrowotne stały się niezwykle poważnym problemem w skali światowej i dotyczą już niespełna 25% całej
populacji. Kraje rozwinięte ekonomicznie określają nawet cywilizacyjne choroby metaboliczne
mianem "epidemii XXI wieku", a sposoby zapobiegania im stają się tematem wielu
dyskusji na wysokich szczeblach władz państwowych. Wydaje się, iż przyczyną
otyłości oraz zaburzeń metabolicznych jest zaburzony dobowy bilans energetyczny. Energia dostarczana z pożywieniem zdecydowanie przewyższa wydatek
energetyczny w ciągu doby, co prowadzi do nadmiernej jej kumulacji w postaci
tkanki tłuszczowej.
Aktywność fizyczna jest,
z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy, najbardziej zmienną składową dobowego wydatku energetycznego, stanowiąc jego 10 - 40 %. Modyfikacja stylu życia
stanowi zatem jedyną właściwą drogę do zahamowania rozwoju otyłości oraz zespołu
metabolicznego. Strategie oparte na połączeniu odpowiedniej diety oraz regularnej
aktywności fizycznej odgrywają bardzo ważną, często kluczową rolę w
profilaktyce oraz niefarmakologicznym leczeniu zespołu metabolicznego. Regularna ćwiczenia fizyczne, często powiązane z redukcją masy ciała wpływają
bowiem korzystnie na stan zdrowia oraz wiele innych aspektów życia człowieka. Istotną
kwestią wydaje się być również bardzo niska świadomość społeczeństwa na temat
korzyści zdrowotnych wynikających ze zmian stylu życia.
W krajach rozwijających
się i rozwiniętych ograniczenie regularnej aktywności fizycznej uznaje się jako
czynnik przyczyniający się do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych takich jak
zespół metaboliczny, otyłość czy cukrzyca. Technologiczny postęp oraz ogólna
automatyzacja sprawiły zdecydowany spadek aktywności ruchowej współczesnego
człowieka. Wielce prawdopodobny jest fakt, iż przedstawiciele ery
paleolitycznej mieli zdecydowanie większy wydatek energetyczny w stosunku
do przyjmowanego
pożywienia niż ludzie XXI wieku. Według badań Sarisa aby odtworzyć stosunek
wydatku energetycznego do przyjmowanego pożywienia ludzi pierwotnych,
współczesny człowiek powinien zwiększyć dobowy wydatek energetyczny o ok. 400 kcal to znaczy wprowadzić dodatkowo 45 - 60 minut wysiłku fizycznego o umiarkowanej
intensywności. Aktywność ta może być podejmowana jako jednorazowa 30 - 45 minutowa sesja lub jako połączenie kilku krótszych cykli, których czas trwania
powinien jednak przekraczać 10 minut. Ćwiczenia fizyczne powinny być częścią
każdego dnia - jako przemyślany i zaplanowany wysiłek lub podejmowany
spontanicznie w trakcie innych zajęć np.
wchodzenie po schodach zamiast używania windy w pracy.
Profilaktyka oraz
leczenie zaburzeń metabolicznych w sposób niefarmakologiczny są niezwykle
ważne, strategie takie powinny być podejmowane już od najmłodszych lat, a w
perspektywie dłuższego okresu czasu mogą znacząco wpłynąć na zahamowanie epidemii otyłości czy zaburzeń metabolicznych.